Parto 11

Submitted by Reddebrek on August 6, 2019
Permesu al mi rekonsciiĝi. Antaŭ mi estas ankoraŭ la plena
tago... Sed sur miaj lipoj kuŝas ankoraŭ varma sentimento de la kiso...
Ŝajne, mi estis parolanta sur la placo. Poste mi respondis
la sennombrajn demandojn. Poste mi konatigis Walter'on kun Vitalij. Walter
firme premis lian manon kaj ne povis deteni sin de la komplimento miaadrese:
— Se vi, kamarado, konas niajn amikojn, mi povas fiere
al vi raporti, ke niaj amikoj estas bonaj! Jen, ekzemple, Alice! Flamo! Kun
tiaj mirakloj estas fareblaj!
— Nin oni forveturigis per aŭtomobilo hotelon «Lux». Iu
kamarado kun kim-insigno preskaŭ seke diris al Vitalij, ke li ne trudu al ni
siajn interparolojn. Mi devis enmiksiĝi. Estas ridinde! La kamarado miris kaj
demandis:
— Ĉu vi lin konas?
Vitalij venis «Lux»'on dum la tagmanĝo. Mi sidis apud
Ulmann. Li burleskis, penante almeti al mi la duan kokidaĵon. Ĉiuj ridis. Eĉ la
oficistoj de la manĝsalono ridetis. Tra larĝaj fenestroj en la ĉambron estis
falantaj lumgarboj, superverŝante nin per orsimila polvo. Vitalij aliris min.
Walter ekĝojis, altrenis al si per unu fingro brunan kverklignan seĝon kaj
enigis ĝin inter si kaj mi.
Ĉu vi spertis en via vivo senton, kiam la homo, por ĉiam
perdita, revenas? Ĝi estas tute eksterordinara sento! Tre, tre nemultaj homoj
ĝin konas! Ĉu vi scias la proverbon: kio pasis, ne revenos? Ho, tute malvere!
Ja oni povas tiel forte ekami, ke super ni naĝos jaroj de l' disiĝo kaj post
ili la amo estos same hela, kiel en la unuaj tagoj!..
Mi amas lin! Eble, ĝi alportos al mi novajn turmentojn, sed
mi amas lin!..
Ulmann iris por alivestiĝi. Ni kun Vitalij supreniris en
mian ĉambron. Mi iris iom antaŭe sur tapiŝetoj de la larĝa koridoro,
kunpremante per la maldekstra mano la bruston kaj detenante la koron.
Malferminte la pordon, mi preterlasis lin. En la ĉambro estas duonmallume. La
suno en sia rapidega falo estis haltigata per la kremkoloraj kurtenoj,
dependantaj de la plafono.
Alproksimiĝinte la liton, mi deturnis min, min klinante kaj
kaŝante la ekflamintan vizaĝon. Li aliris deposte, transĵetis la manojn trans
mian kapon kaj alpremis min al si. Mi elspiris la tutan aeron kaj pli profunde
forĵetis la kapon malantaŭen. Jen estas miaj lipoj, Vitalij!.. Ili tremetas, mi
ne scias, pro kio! Ĉu pro antaŭsento de la feliĉo, aŭ de la nova doloro!
Nun ni veturas Parkon de la Kulturo kaj Ripozo. La suno
fluas en la brilanta torento el la emajla ĉielo. Ĝi fandas la asfalton,
varmigas ferajn striojn de l' tegmentoj, orumas flor-rumbetojn de l' ĝardenoj,
karesas la nekovritajn kapojn de l' rapidantaj homoj. Ĝi dispartiĝas en larĝaj
fenestroj de l' magazenoj, sin banas en fluetoj de l' fontanoj sur grandaj
placoj, subrigardas verdruĝajn globojn en apotekoj kaj eĉ provas sidiĝi sur
ŝtalaj lanternetoj de nia aŭto.
Mi englutas tiun ĉi sunon. Ĝi estas kiel mirakle saniga
trinkaĵo!..
Ĉi tie iam estis restadejo de caroj dum iliaj vizitoj
Moskvon el Peterburgo. Sur pitoreskaj deklivoj, kurantaj al Moskva-rivero,
inter densa verdaĵo de Neskuĉny Ĝardeno, sur vasta, traardigita de la suno
ekspozicia teritorio estas nun aranĝita la Parko de l' Kulturo kaj Ripozo.
Centmiloj da homoj enfluas la gastemajn pordojn de la alta ligna pavilono kaj
disfluas sur sennombraj sablaj vojetoj. Se oni leviĝas supren, sur verandon de
la ĉefpavilono, de kie la helpurigitaj tuboj de du orkestroj disaŭdigas en la
parko sonojn de bravuraj melodioj, aŭ, knarante per la ligna planko, oni
leviĝas la terason-legejon, kie kuŝas en oportunaj apogseĝoj kaj kanapoj la
dorlotataj de l' suno ripozantoj, kun radiotelefonoj sur la kapoj, se de tie
oni rigardas malsupren, ĉio kolorbrilas antaŭ la okuloj. Helaj makuloj de
diverskoloraj skarpoj, ĉapeletoj kaj roboj ŝvebas inter blankaj ĉemizoj kaj
sportvestoj de la viroj. Seninterrompaj torentoj moviĝas ĉiudirekte. Ili
penetras la pavilonojn, zigzag-rubande ĉirkaŭvolvante la aranĝitajn tie
ekspoziciojn. Preskaŭ ne haltante, ili trapasas laŭlonge de la senfinaj
diagramoj, afiŝoj, modeloj, specimenoj, bildoj, nur por unu minuto amasiĝante
ĉirkaŭ grupgvidantoj, kiuj, sin streĉante, donas la klarigojn.
Jen estas ekspozicio de la Moskva Soveto. Ĉi tie vi trovos
ĉion, kion vi deziras. Funkciantajn teksostablojn, maŝinojn, elkraĉantajn
aksingojn, aŭtobusajn partojn, tramvagonon, vitrinojn de manufakturaj kaj
galanteriaj magazenoj, facetitajn flakonojn de parfumo, homampleksajn
felbotojn, gasbalonojn; piramidojn de kolorkrajonoj; pneŭmatikajn kusenojn;
kontraŭincendiajn pumpilojn kaj eĉ vaksan milicanon, en la tuta ekipo kaj
municio deĵorantan apud la pordo. Meze de l' bindaĵo el sunradioj kaj diverskoloraj
elektraj lampoj, en la drapitaj per ruĝa ŝtofo koridoroj, en la varmigita de la
suno aero, odoranta je freŝa ligno, enlokiĝis ĉi tie la tuta moskva regiono.
Alice restas en ĉiu fako ne pli, ol la aliaj, rigardante
ĉion laŭ la ordo. Vitalij laŭ la katalogo klarigas. En ekspozicio de l'
inventoj deĵoras la inventistoj mem. Ili raŭkas pro laceco. Tamen ili ĝojas
montri al la eksterlandaj kamaradoj, kiel oni povas levi akvon sur la turon, ne
uzante tubojn, sed nur spiralon (kio ja estas multoble malpli kara), aŭ kiel
nun oni tranĉas bonbonojn en la fabriko «Bolŝevik», per ŝparema maŝino,
inventita de laboristo.
Laŭlonge de Moskva-rivero eltiris sin, alterne kun
frukto-vendejoj kaj trinkbudoj, atrakcioj. Longaj kurbaj homvicoj deĵoras sub
la ŝtuparo de la «mistera ĉambro», en sia formo similante la pudroskatolon.
Pepkrioj, ridego kaj tamburbatoj aŭdiĝas elpost nealta barileto, kaŝanta la
turniĝantan en la tunelo karuselon. La aerrado kun malforta knaro portas al
nuboj amatorojn de la fortaj sentoj. Diverskolora homamaso borderas ankaŭ la
artefaritan lagon. Ambaŭflanke ĉirkaŭ ĝi estas aranĝitaj lignaj turoj,
kunigitaj per la metalaj ŝnuregoj. Sur la ŝnuregoj glitas super la akvo de
bordo al bordo vagonetoj. La homoj, en ili sidantaj, gaje interŝanĝas salutojn,
renkontiĝante meze de la lago. Sur la alia lago blankaj unuremilaj boatetoj
kuras, penante atingi unu la alian. Sub larĝa ŝedo tondras lignaj globoj de
bilardoj. Apude estas konkurado de biciklaj modeloj. Samloke troviĝas ĉiuspecaj
aŭtomatoj.
En la ĉambro de rido Vitalij kaj Alice admiras siajn
proprajn bildojn en konkavaj speguloj. Jen ili mallongiĝas larĝajn vezikojn kun
dikaj hakpecoj anstataŭ la piedoj; jen ili per la konveksaj speguloj eltiriĝas
stangformajn figurojn kun ovsimilaj kapoj.
— Vidu, vidu! — krias Alice jubile, — Kian mirindan
talion mi havas, kiajn ŝultrojn, kian bruston!
Apud tenisa ludejo Alice longe staras, apoginte sin kontraŭ
la krado kaj fikse observas la ludon. Iufoje ŝi eĉ sentas ofendon por mallerta
ludanto kaj la fingroj senpacience kroĉiĝas al la krado. Atinginte la pafejon,
Alice eniĝas la vicon kaj sub aprobaj ekkrioj de la ĉeestantoj trabatas per
ŝrotero ĉapon de blankgvardiano.
— Jen kiel la ruĝfrontanoj pafas! — fiere diras ŝi.
Fine komencas veni, levante polvonubojn, la unuaj taĉmentoj
de l' demonstrantoj. Sennombraj kvantoj de komsomolanoj en jungŝturmaj
uniformoj kun fusiloj post la ŝultroj, aviakemanoj, sanitariaj taĉmentoj, ruĝaj
flegistinoj en blankaj antaŭtukoj. La publiko en spaliroj staras ambaŭflanke de
la vojoj kaj renkontas ilin per hura-krioj.
La okuloj de Alice brilas. Ŝi memoras, kiel ŝi marŝis sur
berlinaj stratoj. Ŝi apogis sin je brako de Vitalij kaj, ekstarinte sur benko,
ne mallevas la rigardon. Subite ŝi tuŝas lian ŝultron.
— Jen, rigardu, la niaj iras! — Ŝi pugnigas la manon.
— Rot Front!
Walter Ulmann, marŝanta kun la komsomola taĉmento, mirigite
returnas sin kaj rimarkinte ilin, ridetas.
— Tie ni renkontiĝos! — kapsignas li al la placo.
Preterpasanta ruĝarmeana orkestro malaŭdigas liajn parolojn
per sonorado de la kupraj teleroj.
«Hej, fusilo, bat', bat', hej, fusilo bat',
Por burĝar' neniu estos certe la kompat'!»
Regula frapado de mil piedoj kaj poste denove, sed jam en la
sekvanta kolono:
«Hej, fusilo, bat', bat', hej, fusilo, bat'!..»
Korpkulturanoj portas transparantojn kun surskriboj. Ĝi
estas, kiel en patrio de Alice. Kaj ili estas same fortikaj, brunaj, kun
bronzosimila korpo. Ho, ŝi ankaŭ ja estas korpkulturanino!
La demonstrantoj estas irontaj ankoraŭ kelkajn horojn. Ili
ŝtopis nun la ĉefajn arteriojn de Moskvo, ili intermiksigis kaj haltigis
funkciadon de l' tramoj, ili forpuŝis la preterpaŝantojn en flankajn
stratetojn, ili marŝas de l' rando al rando, tra la tuta urbo...
Laŭlonge de Moskva-rivero, ornamita per flaggirlandoj,
arĝentumata de l' suno kaj superkovrita de l' boatetoj, vaporŝipetoj kaj
motor-boatoj, Vitalij kaj Alice trairas en la ĝardenon Neskuĉnyj.
Dum la mitingo Alice sidas en la estraro. La placo
«Kontakto», estas granda deklivo, malsupreniĝanta al la scenejo. Desupre ĝin
baras la malnova palaco kaj fendiĝintaj kolonoj, kaj deflanke — la antikvaj
arboj de l' ĝardeno. La respektindeco de l' arboj ne malhelpis tamen pendigi
sur ilin multegajn anserformajn laŭtparolilojn. Sur la monto sidiĝas la
demonstrantoj. Ili ĉi tie estas en kvanto de sesdekmil homoj. Oni povus laŭte
interparoli en la publiko, ĉar tutegale la radio malaŭdigos ĉiujn kaj diros
sufiĉe klare tion, kion movetas per la lipoj la oratoro sur la tribuno.
Sed en la publiko regas streĉa silento. Krias la devizoj. La
unua de aŭgusto samtempas kun uzurpo de la Ĉin-Orienta Fervojo. Tial tiom
streĉe aŭskultas la multmila aŭskultantaro. Tial tiom laŭte alvokas la ruĝaj
ŝtofoj.
— Manojn for de USSR!
— For la burĝ-generalan ĉinan kontraŭrevolucion!
— Vivŭ la subpremitaj laboruloj de Ĉinio!
— Al defendo de USSR!
Tial iom atentemaj kaj solenaspektaj estas hodiaŭ sidantaj
en la unuaj vicoj ĉiniaj revoluciuloj, studentoj de Universitato je la nomo de
Sun-Jat-Sen.
Sur la tribuno aperas Maksim Gorkij. La placo eksplodas en
brua, longe ne ĉesanta ovacio. Aleksej Maksimoviĉ staras, ridetante kaj
kapsalutante diversflanken, embarase turnante en la manoj la ĉifitan ĉapelon.
— Kamaradoj! — diras li, — dum la pasintaj jaroj mirinde
multe estis farita en fako de l' kulturo, industrio kaj tuta konstruado. Hodiaŭ
vi kreas la novan tagon, grandan tagon pri kiu la memoro longe restados.
Vi, kamaradoj, fariĝis tre bonaj instruistoj. Kontraŭ la
raba uzurpo vi respondas per nova helpo al la ŝtato, per la tria prunto de l'
industriigo, montrinte al la tuta mondo, kiel oni devas konstrui la propran
ŝtaton!
Walter'on Ulmann'on la sesdekmilhoma amaso renkontas per
nova tondro ovacia. La laboristoj leviĝas el la lokoj, penante pli bone vidi la
heroon de l' unuamajaj barikadoj.
— Ni venis ĉi tien ne por ĉiam, kamaradoj, — diras
Walter. — Ni venis ĉi tien lerni, por kun freŝaj fortoj denove iri la batalon.
La Ruĝa Fronto estas malpermesita, sed ĝi vivas! Neniuj Zergiebeloj, neniuj
sufokantoj de laboristaj organizaĵoj sukcesos rompi nian potencon! Hodiaŭ, la
unuan de aŭgusto, ni denove pruvas nian solidarecon kun Sovetio!
Post la mitingo Vitalij kun Alice vagas laŭlonge de l'
bordo.
La rivero brulas. Dekoj da reflektoroj tranĉas per bluaj
radioj la densiĝintan krepuskon. Girlandoj de lanternetoj pendas sur la bordo.
Bengalfajroj kaj ilumino ekflamas en diversaj flankoj. Iluminitaj boatoj
tumultas en la akvo.
Afiŝoj, lumigataj per lanternetoj, alvokas aĉeti obligaciojn
de la tria prunto de l' industriigo. Akvostacio de l' sindikatoj, dronanta en
diverskoloraj fajretoj, estas superŝutita de popolo. En radioj de l' reflektoro
desegniĝas gracia figuro de l' saltulo sur la turo. Jen li eksvingis la brakojn
kaj flugas, malaperante jen brilo de la diskurantaj ondoj.
— Ĉu ni prenu la boaton? — demandas Vitalij.
— Jes.
Ili malleviĝas al eta boateto, turniĝanta sur la akvo. La
boatisto pendigas sur ilian stevenon la fajreton kaj repuŝas per la piedo for
de la ponteto. La boateto eniĝas kirlon de l' karnavalo. Ĉiuflanke saltas
diverskoloraj vizaĝaĉoj de l' karikaturoj. Ĉiuflanke aŭdiĝas kantoj, rido,
fajfoj, sonoj de gitaroj kaj harmonikoj. Alice, kiel ensorĉita, ĉirkaŭrigardas.
Al la bordo de Neskuĉnyj sin apogis instrua ŝipo, briletanta per fajretoj.
Grandega kapo de Ĉin-Kaj-Ŝi balanciĝas sur ĝi kaj el post ĝi elrigardas ankoraŭ
la alia militarista kapo de Ĉemberlen.
— Jen estas ĝi, la kirasŝipo! — diras Vitalij, premante
kontraŭ la remiloj.
— Ĉiujn fortojn al la industriigo! — ĥore deklamas la
maldekstra flanko de l' rivero.
— Ĉiujn fortojn al landdefendo! — ankaŭ ĥore respondas
la dekstra.
Grandega ĉielrebrilo de l' fajroj pendas super la parko. Iom
pli supre, en la profundo, la ĉielo mallumiĝas kaj ĉi tiun mallumon tranĉas nur
krevantaj kun mola krakado raketoj.
— Mi anstataŭigos vin! — diras Alice. Sin apogante sur
liajn brakojn, ŝi sidiĝas en la mezo kaj prenas la remilojn. Vitalij foriras en
la postan parton.
— Kien vi direktas? — post unu minuto demandas ŝi.
Li ne respondas. La boato transnaĝas limon de l' karnavalo.
Nun ili naĝas silente. La gajeco kaj brilo de l' festo restis malantaŭe.
Aŭdiĝas nur egalaj eksvingoj de la remiloj kaj plaŭdoj de la mallaŭta, apenaŭ
susuranta akvo.
— Lasu, Alice, la remilojn kaj rigardu, kiel bele!
La akvo tremas en fluetoj de krucumiĝantaj fajroj.
Lanternetoj de l' boatoj ŝajnas esti lumantaj skaraboj, disŝutitaj en la herbo.
La kanto kaj rido aŭdiĝas ĉi tie dise kaj diverstone. Alice aŭskultas unu
minuton kaj subite mallevas la kapon.
— Mi laciĝis, — diras ŝi, — Ni revenu hejmen!
Vitalij ĉirkaŭrigardas kaj kun stranga tremeto en la voĉo
mallaŭte rimarkas:
— Alinjo, memoru tiun ĉi spektaklon!
— Kial vi diras al mi ĉi tion? Vitalij, diru, kial? —
preskaŭ kun timo ekkrias Alice.
 
La sekvintan tagon, elirinte post la laboro el Mosĥozupr,
Vitalij ne tuj revenis hejmen kaj lace malleviĝis benkon en la kontraŭkuŝanta
bulvardo. Ĉirkaŭ li ludis en sablo kun tasetoj kaj glasetoj infanoj. Sur la
najbara benko, klakante per manĝataj semoj, la vartistinoj apatie observis la
infanojn trans lia eltiriĝinta figuro.
Vitalij kuŝiĝis la dorson, metinte la manojn sub la kapon.
En liaj okuloj respeguliĝis blua koloro de l' ĉiela altaĵo kaj tuta li,
malgrasiĝinta kaj paliĝinta, estis diafana, kvazaŭ trapenetrita per sunradioj
la aero.
En tia pozo lin trovis Ivagin. Spasmspirante, li apenaŭ ne
preterkuris lin. Li batis lin sur la genuon kaj, returninte al si, diris serioze:
— Kio, amiko, vin tiel subite ŝanĝis? Ĝi ne estas bone!
Ha? La sesan de aŭgusto mi atendas vin en nia uzino. Okazos tago de l'
industriigo kaj nia uzino alvokas vian truston ĉi-tage labori en la uzino. Por
tio ĝuste mi venis al vi. Mi timis, ke mi vin jam ne trovos. Ha? Kio al vi
okazis? Ĉu ne pri la edzino vi enuas?
Vitalij ne tuj respondis.
— Vi fariĝis tre zorgema, Ivagin.
— Kial zorgema? Simple, kiel amiko, mi demandas... —
Ivagin iom silentis kaj aldonis: — El via edzineto nemalbona civitanino
fariĝos. Sed ĉu vi mem provis aktivigi ŝin? Ha?..
Vitalij tute griziĝis, sin deturnis kaj fermis la okulojn.
Ivagin dum kelkaj minutoj ne rompis la silenton. Li sidis sur benkrando apud la
piedoj de Vitalij kaj ellasis rondajn buletojn de la blua fumo. Iom levinte la
kapon, li akcelis per mallarĝigitaj okuloj la orumitan randon de krispa nubeto.
Du vartistinoj kontraŭ li flustris ion, ekridis kaj okulsignis al li. Li
grumblis kaj tuj returnis sin de ili. Knabineto ĉirkaŭ sesjara kun blondaj
haretoj alveturigis al la benko puŝĉareton kaj komencis plenigi ĝin per la
sablo sub la kapo mem de Vitalij. Li malfermis la okulojn kaj liaj lipoj
ridetis.
— Kion vi havas en la puŝĉareto? — demandis li la
knabinon.
— Sablon! — respondis tiu, seriozege daŭrigante la
laboron.
— Ĉu la dolĉan?
— Ne... — miris tiu. — Kial la dolĉan?
— Ja la sablo ankaŭ dolĉa estas iufoje.
— Ha! — konjektis la knabineto kaj ekridis. — Tiu estas
alia sablo, kiun oni en la teon metas kaj en kakaon! Sed tiu ĉi estas denove
alia sablo, nenatura...
— Nenatura?
— Nu, jes, speciala! Per kiu la infanoj ludas!
La knabineto alfrapetis la sablon per fosileto kaj
ekveturigis la puŝĉareton for de la benko. Vitalij subpremis la ekspiron kaj
denove fermis la okulojn. Ivagin almoviĝis pli proksime.
— Jen, kia afero, Vitalij! Vi tion lasu! Jen elmetu,
kion vi kaŝas en la koro? Kial vi ekspiras? Ha?
La mallevitaj palpebroj de Vitalij iom ektremetis kaj
malgranda sulko ekmovetiĝis sur la frunto. Anstataŭ la respondo, li etendis al
Ivagin folieton da papero kun infanaj makulsignoj.
«Kara paĉjeto! La patrino aĉetis al mi novan akvumilon. Mi
portas novan palteton, la bluan. Al mi ĉi tie tre plaĉas. Mi dezirus, ke vi
aĉetu al mi ankoraŭ unu ludilon, kiam mi estos reveninta al vi. Eble, la
malgrandan tramon, aŭ klaŭnon. Ni hodiaŭ estis manĝantaj sur la perono. Mi la
panjon tiel amas, ke prenis por ŝi de la avino duonon de l' kotleto. Paĉjo, mi
tre deziras baldaŭ reveni al vi!..»
— Kio do sekvas? — malserene tragrumblis Ivagin,
redonante la leteron. — Ha? La edzino vin amas, la filino amas! Kion ankoraŭ la
homo bezonas?
Vitalij pli firme kunpremis la mallevitajn palpebrojn kaj
returnis sin flanken. Nun la suno ne batis sur liajn okulojn kaj li rigardis la
violkolorajn puntajn ombrojn de l' arboj, kuŝintajn apud liaj piedoj.
— Sed se mi amas la alian? — mallaŭte diris li. Ivagin
apenaŭ ne eksaltis for de la loko.
— Nu, vi tiun malsaĝaĵon el la kapo forĵetu! — ekkriis
li; — ĝi estas absurdo! Jen, vidu lin! En tia aĝo li enamiĝis! Amo! Jen kia
grava afero!
Vitalij estis ion kontraŭdironta, sed subite ekaŭdis mokeman
voĉon de Zoja. Ŝi estis rapide transiranta la straton de Mosĥozupr en la
direkto al ili.
— Ho, kian temon, vi, kamarado Ivagin, pritraktas! —
kriis ŝi, ankoraŭ ne alirinte. — Mi ĵus ekaŭdis, ke pri la amo, kaj decidis
aliri! — Ŝi sidiĝis apud Vitalij kaj ekvidis la leteron. — Kial do vi, Vitalij
Nikolaeviĉ, tiel acide aspektas? Ĉu leteron de la edzino ricevis?
Vitalij malkontente rigardis ŝin.
— Kaj ĉu vi, Zoja Ivanovna, ne rapidas?
— Ne, mi ĉi tie la rendevuon havos! Kun Vera
Velikonskaja.
— Kun Velikonskaja? Kial kun Velikonskaja?
— Kial ne kun ŝi? — ridetis Zoja. — Ĉu por vi ne estas
tute egale? Simple, ni estas amikinoj! — Ŝi mallarĝigis la okulojn kaj ridis. —
Sed la edzino vin tamen ĉagrenigis! Konfesu! Ne penu esti iu escepto, Vitalij
Nikolaeviĉ! Vivu, kiel ĉiuj!
— Jen ankoraŭ! — grumblis Ivagin, — pri kio vi?
— Pri tio sama, kamarado Ivagin, pri kio ankaŭ vi estis
parolinta! Mi diras, ke la homoj estas bestoj. Ĉiam unusamo tedas kaj ĝi tute
ne estas natura! Al mi unu konatulo diris: pripensu, kiel vivas ĉevaloj,
bovoj...
— Katoj kaj ceteraj brutoj! — finis Ivagin. — Ĉu la
idealon vi trovis? Ha?
— Kaj ĉu vi, kamarado Ivagin, la higienon al Vitalij
Nikolaeviĉ predikas? Ne valoras! Mi estis iam aŭskultanta lekciojn pri historio
de la pratempa kulturo. Do tie viroj kun la fratinoj, patrinoj kaj filinoj
konkubis. Kio do sekvis? Ne malbone ĝi estis! La viroj estis sanaj kaj la
virinoj pli sanaj, ol nun. Nu, Vitalij Nikolaeviĉ, kiel influis la paredzeco
sanon de l' virino?
Vitalij ekscitite returnis sin al Zoja.
— Mi ne intencis konversacii kun vi, des pli, pri tiu
ĉi temo. Sed, se vi deziras, jen estas mia opinio. La virino, efektive estas
nun malforta kaj senpova. Kaj tute dependas de la viro. Sed ne la paredzeco
estas ties kaŭzo. La infanoj, tiu vipo de l' virino, dum miljaroj metanta la
virinon en malegalan situon, kompare al la viro!
Zoja ĉirpis la alumeton.
— Vi pravas, sed la infanoj dum la edzeco estas
neeviteblaj! Kaj la senhelpa virino penas pli firme alkroĉiĝi la edzon, eĉ se
ŝi dezirus forkuri de li!
Vitalij preskaŭ ektimigite ekkriis:
— Via konkludo? Kian konkludon vi faras?
Zoja mokeme silentis. Vitalij ekflamis.
— Vi estas granda egoistino, Zoja Ivanovna!
Evidentiĝas, ke la konkludojn vi faras nur por vi mem! Sed pri ili oni devas
krii! Ni estas ankoraŭ tro neperfektaj kaj tro malriĉaj, por senkontrole naski
la infanojn. Ni ne scias, kiel estos aranĝita proksimestonte nia persona vivo
kaj kio okazos al niaj infanoj? Ĉu ili ne estos grava barilo sur la vojo de
niaj planoj kaj laboroj? Sed la abortoj ne estas solvo, kvankam ili estas
preferindaj antaŭ la nasko!
Ivagin mirigite rigardis la amikon. Kial li furioziĝis?..
Vitalij, silentinte iom, ekparolis denove:
— Mi ne volas, ke min regu la instinktoj! Ni ne estas
bestoj! La patrineca instinkto devas obei la homan prudenton!
— Sed la seksa instinkto? — mallarĝigis la okulojn
Zoja.
— Des pli la seksa! La homojn devas regi la prudento!..
kaj sento... — aldonis li.
— Tamen, ankaŭ la sento? — ridis Zoja. — Ĉu ne en
«Nobela nesto» vi loĝis eksterlande? Ĉu tie ĝis nun ekzistas la sento? Eble la
maledziĝoj ne okazas? Ho, ankaŭ tie okazas maledziĝoj?.. Tiuokaze, vi vane vin
penigas!..
— Kion ĝi signifas? — indigninte ekkriis Vitalij. —
Kian rajton havas vi enmiksiĝi en mian vivon?
Zoja skizis sur la sablo sian nomon per la pantoflo kaj
kareseme ekrigardis la okulojn de Vitalij, sin eltirante kaj streĉinte la
korpon.
— Mi — ne pri vi! Sed, imagu, mi scias, ke ekzistas
viroj, kiuj volonte forlasus siajn edzinojn, sed la edzinoj ne permesas tion!
Kion? La leĝo pri l' edzeco? Sed ĉu gravas tiu leĝo, kompare al volo de l'
virino, ne deziranta perdi viron, kiu ŝin salajras? — Zoja ekrigardis
ankoraŭfoje paliĝantan vizaĝon de Vitalij kaj ŝpruce ekridis. — Min atendas
Vera, pardonu! — Kaj ŝi direktis sin al la virino, haltinta maldecideme antaŭ
enirejo en la ĝardeneton.
 
En la tago de l' industriigo Vitalij venis la uzinon tuj
post la sirensignalo. En la korto estis gaja tumulto. La blovorkestro,
starante, plenumis «Junan Gvardion». La laboristoj moketis unu la alian:
— Sidorov, por kio vi venis? Vi ja havas libertempon!
— Kian libertempon, se hodiaŭ estas tago de l'
industriigo! — grumblis Sidorov. — Hodiaŭ neniu havas la libertempon!
Ĝuste en tiu minuto ekŝvebis tra pordego ruĝaj tuketoj kaj
kun vantema bruo enfalis en la korton amaso da virinoj kun pakaĵetoj en la
manoj.
— Rigardu, amikoj, — sincere miris Sidorov. — Niaj
virinaĉoj alvenis! Jen ilin oni devas miri! Kial vi, he?
— Kial, kial? Silentu, maljuna kreno! Mem venis, sed ĉu
ni hejme sidu tiafoje? — atakis lin sanega onklino kun kolosaj manegoj. — Vi ne
fuŝagitu!
— Ĝuste, ĝuste, gratu lin pli forte! — incitis, ridante
la junuloj. — Se niaj edzinoj klaskonsciaj fariĝis, ĉu ni devas ilin kunsenti,
aŭ ne? Lasu ilin iomete labori! ion ni trovos por ili!
La virinamaso ekmarŝis al la uzinkomitato. Post ili iris
ankaŭ Vitalij. Ĉi tie li premis manon de la uzinkomitata prezidanto, returnis
sin kaj subite renkontis senmovan rigardon de Alice. Ŝi staris en grupo de
fremdlandaj specialistoj apud la fenestro. Kun ili interparolis germanlingve
kelke da uzinaj inĝenieroj. Vitalij ektremetis kaj, mallerte tuŝinte per la
mano randon de l' uzinkomitata tablo, aliris.
— Morgen! — salutis li germanlingve la ĉiujn, ne
sciante, kiel konduti rilate al Alice.
— Morgen! — respondis la germanoj kaj Alice en tiu ĉi
kvanto, konservinta seriozan mienon sur la vizaĝo.
La germanoj gaje kapjesis.
Vitalij premis al ili la manojn. Ili direktis sin al la
pordo.
Alice iris malantaŭe, mediteme palpante per la fingro
manikon de sia robo.
— Kamaradoj, kamaradoj, ricevu la veston por la laboro!
— antaŭenkuris la prezidanto de la uzina komitato, montrante la vojon.
Meze de la korto staris Ivagin, enŝovinte la manojn en la
poŝojn kaj ŝercis kun la laboristoj. Ĉirkaŭprenante du knabinojn, aliris ilin
Teodor Kaŝin.
— Teodor? — miris Ivagin. — Vi ja havas
malsanforpermeson?
— Jen grava afero! Malsano! Vidu!.. Jen ankoraŭ la du
malsanajn mi venigis! Ni kune en la ambulanco deĵoris. — Teodoro puŝetis la
knabinojn kaj subite, frapinte la kamaradon sur la dorson, kriegis tra la tuta
korto:
— Ĉu tio estas vi, kiu venigis la germanojn? Ili certe
labori ne scipovas!
— Certe! Ili sur la stabloj rajdos! Sendube! — indignis
Ivagin, — Krome, vi pli mallaŭte kriegu! Kion ili pri ni pensos?
— He! — malŝate diris Teodoro. — Malklera popolo ili
estas! Tutegale ili nenion komprenos, se vi ilin eĉ en pura rusa lingvo
alparolu!
En gaja amaso, kun muziko, la laboristoj eniris la
uzinkorpon, ĝisfumante dumvoje la cigaredojn kaj ĵetante la restaĵojn en
urnojn. La kontrolisto antaŭ la pordo rapidigis:
— Pli vigle, amikoj, pli vigle!
Pendiginte la numeretojn sur la tabulon kaj ĵetinte la
kepojn sur la breton, la laboristoj rapidis en la fakojn. Du renkontaj ondoj
interpuŝiĝis sur la larĝa gisa ŝtuparo. Demalsupre, rapideme saltante trans du
ŝtupoj, kuris Ivagin kun la kamaradoj. Desupreniris la germanoj,
uzinkomitatanoj, sekretario de l' ĉelo, administrantaro kaj la teknika
personaro. Ivagin, preterkurante, salutis la amikojn, afable kapklinis al
Vitalij, sed aŭdante la fremdan paroladon, haltis.
— Saluton, karaj «Genossen»! — larĝe rikanis li, —
treege agrable estas vidi vin en nia medio! Ni tre bonuzos vian viziton. Ha?
— Kiel, nome? — levis la brovojn unu el la
fremdlandanoj.
— Tre simple! Maldiligenta estas nia popolo, Genossen,
jen kio! Sed, se ĝi iom observos vin, la maldiligenteco el ĝi tuj forflugos!
La germanoj ekridis. Ivagin akrarigarde trakuris iliajn
vizaĝojn, por unu sekundo haltinte je Alice, kaj transĵetis la okulojn al
Vitalij. Tiu deturnis sin.
— Vi ne miru, — kriis li al la germanoj, — ke niaj
ĉambregoj estas malplenaj! La uzino estas planita por 1600 mil laboristoj, sed
ni ankoraŭ ne havas tian kvanton. Ĉu vi pensas, por kio ni bezonas tiom da
loko? Ha?
Alice komprenis kaj ekridis.
— Li divenis, — diris ŝi al Vitalij. — Mi ĵus estis
pensanta, ke en la fabriko «Osram» estas superflua eĉ nek unu centimetro.
Ŝi ĵetis la scivoleman rigardon laŭlonge de la foriranta
profunden muro, al kiu alpremis sin trenstabloj, kaj haltis, por vidi, kiel
estas ĉi tie farata trenado de la arĝentsimila volframo tra la diamantoj. Ja ĝi
estas ŝia specialeco!
— Ĉu ne vere, Vitalij, — subite tuŝis ŝi lian manikon.
— Tiu ĉi fako similas la Grunewaldan Stadionon? Ĝi estas tiel vasta, sed,
interalie, preskaŭ malplena?
Ivagin aŭskultis la tradukon kaj ridetis.
— Ĝi ne estas malŝparemo, Genossin! Ĝi estas nur
prizorgemo! Nia mastrumo estas laŭplana. Ha? La uzino estos plilarĝigata.
Hodiaŭ mi konsentas, ĉi tie estas multe da loko. Sed ĝi estas rezervita por la
pliperfektigoj. Ĉi tie estas aranĝota «conveyor», liveronta la volframon al la
lampoj mem.
— Kiel strange! — ridetis Alice. Mi estas en Sovetia
uzino! Uzino en mia cerbo, ĉiam estas ligita kun kapitalistoj, ekspluatado. Ĉi
tie ili forestas! Ĝi estas la sovetia uzino! Mi scias, ĉi tie antaŭ nelonge
troviĝis nur malplenejoj, ne finkonstruitaj de post la milito korpusoj. Ĉi tie
mankis plankoj, tegmentoj, elektra lumo, kanalizo. Nenio estis ĉi tie! Sed
nun...
Trapasante konstruejon de la centra korpuso, Ivagin
respondis tion per la mangesto. Maŝinbruego, zumo de elektroveturiloj, nervumaj
fajfegoj, ŝtalsonoro trapenetris la aeron.
— Ĝi estas nun, Genossen. En fino de la kvinjaro ni
estos donantaj je 250 milionoj da produktaĵo! Ni estas superontaj la plej
grandajn metalurgiajn uzinojn! Ni ŝparigos, pere de la plej modernaj
perfektigoj, al la sovetia ŝtato 50 milionojn ĉiujare. Per ĉi tiu mono estas
konstrueblaj dekdu novaj negrandaj uzinoj. Ha?
Alice petis ilustri ĉi tion per ciferoj.
— Kun nia plezuro! — konsentis Ivagin. — Nun la uzino
fabrikas sep milionojn da lampoj. Fine de la kvinjaro ĝi estas dononta tridek
milionojn. Nun la uzino fabrikas nur centojn da volframaj fadenoj (unuafoje en
Rusio, — antaŭe la volframo estis importata el eksterlando). En 1932–33 jaroj
la uzino estos fabrikinta 43 milionojn metrojn da volframo! Ha?
— O, sram, «Osram» (Hontu, «Osram»)! — kalemburis
Vitalij ruslingve.
— Kion vi ankoraŭ fabrikas, krom la lampoj? — demandis
la germanoj.
— Multe da tiaj aĵoj, Genossen, pri kiuj nia lando
antaŭe ne nur ne aŭdis, sed eĉ ne sciis pri ties ekzistado! Potencajn
reflektoregojn, transformilojn je kvindek mil kilovatoj, volframon kaj
molibdenon, gutaperkajn tubetojn, malgrandajn motorojn kaj elektrajn
varmigilojn. Je ducent milionoj da produktaĵo en fino de la kvinjaro! Ĝi egalas
kiom donas kune kvar la plej grandaj metalurgiaj uzinoj en USSR: Sormovo,
Brjansk, Kolomna kaj Leningrad. Ĝi estas duono da tio, kion fabrikas la amerika
«General Electric Company», tamen, Genossen, ne en kvina, sed en la
kvardekkvina jaro de post la naskiĝo! Nu, kiu en mian fakon? Ha?
Alice iom ridetis kaj petis en fuŝa rusa lingvo, ke ŝin oni
direktu la trenfakon.
— Interkonsentite, Genossin! — ekkriis Ivagin. — Mi nur
avertas vin, ke vi restos sen la tagmanĝo! Hodiaŭ neniuj paŭzoj okazos, escepte
la dekminutan!
En la tagfino, post la speciala kunsido, en kabineto de l'
direktoro, kiam malsupre sub la ŝtonaj arkoj ekludis la orkestro, malaŭdigante
la daŭran sirensignalon, Vitalij estis veninta la trenfakon. Teodoro elkuris
renkonten kaj, malsupreniĝante sur la ŝtuparo, laŭtege kriis:
— Ĉesu vi, diabloj, muziki! Lasu nin fini!
Ekvidinte Vitalij'on, li ridetis.
— Ĉu vi al ni iras? Ni ankoraŭ ne estas finintaj. Nu,
ne gravas, bonvenu! Ĉu estas viaj kamaradoj, kiuj en nia fako laboros?
— Ĉu la terareon vi ricevis finfine? — demandis Vitalij.
— Iom malfrue! — ekridis Teodoro. — Sed tutegale!
Baldaŭ en via Mosĥozupro ĉio renversiĝos.
Alice staris ankoraŭ apud la stablo. Najbare kun ŝi laboris
Ivagin. Li rikanis al uzinaj kulturistoj, ankaŭ instaliĝintaj al la stabloj kaj
kapmontris al ili Alice'n.
— He, junuloj, ne taŭgas via laboro! Jen, vidu, kiel la
homoj laboras! Ha?
Alice ne deturnis la rigardon de arĝenta strieto de la
volframo.
— Sufiĉas! — anoncis la uzinkomitata prezidanto,
alirinte en la pordo al Vitalij kaj transdonante al li telegramon. — Al vi,
kara kamarado, venis urĝa depeŝo el Semigorsk. Ĵus oni transsendis ĝin ĉi tien
el la trusto. Permesu, kamaradoj, gratuli vin je la neniam ĝis nun atingita
sukceso: 99,5% da ĉeesto! Preskaŭ neniuj mankoj!
Vitalij ŝirmalfermis la telegramon.
 
La unua legis anoncon pri la partia reregistro servistino
Anastazino. Ĝi estis pendigita apud ŝia tabureto kun rondforma samovaro.
Maĉinte per la lipoj, ŝi iris komuniki la novaĵon al la pordisto. La pordisto
forte maltrankviliĝis, liberigis la nazon per malpura naztuko, kaj viŝante per
la grasmakulita maniko la ŝvitkovritan frunton, direktis sin al Velikonskaja.
Estis la pordisto servema, respektinda kaj kaduka, portis carreĝiman pordistan
kostumon kaj per ĉiuj radikoj de sia pordista animo estis kunligita kun la
pasinto. Kaj en la pasinto ne unufoje li estis malfermanta la kverklignajn
pordojn en la domo de princino Velikonskaja antaŭ sinjoro Serebrovskij. Kaj ne
malofte estis li ricevanta de la lasta brilantajn duonrublojn kun bildo de la
Nikolaa kapo. Kaj pro tio ne estis li poste forgesita!
Trairinte piedfingre post la vitran barieron kaj zorgeme
ferminte malantaŭ si la maldikan pordeton, la pordisto klinis la grizan kapon
super la orelo de la ekssinjorino.
— Sofio Sergeevna, purigi oni komencas!
La princino ekspiris kaj turnis al li la vizaĝon, kovritan
per reto de etaj kaj maldikaj sulketoj.
— Dio estas kompatema! — diris ŝi. — Ĉu vi
maltrankviliĝas por Mikaelo Sergeeviĉ?
— Tute ĝuste, por li... Kaj por vi, Sofio Sergeevna, —
aldonis li multsignife.
— Kial do por mi, Bazilo? — paliĝis la princino. — Ja
oni purigos nur partiulojn? — Ŝi peze ekspiris kaj, apoginte per la malgrasa
mano randon de la tablo, leviĝis el la loko. — Vasilij Pavloviĉ, ĉu vi aŭdis?
Oni purigas!
— Ĉu? — miris Bobrov. — Kaj la anonco estas farita?
— Nin ĝi ne rilatas! Nur la partianojn! — rimarkis
alirinta Kiselov kaj nerveme ekridis.
— Pro kio do vi ĝojas? Serebrovskij ja estas elpelota!
— Kio do sekvas? Ni, karulo, sub ĉiu estraro restos
valoraj!
La pordisto reaperis en la kancelario. Ĉi-foje li estis
faranta al la princino iujn misterajn signojn. La princino ne komprenis.
— Dio vin savu, Bazilo! Kion vi bezonas?
— La fraŭlino vin... — mallaŭtete diris li, — en la
vestiblon vin petas!
La princino, maltrankviligita, pene iris en la vestiblon.
Vera rapide marŝis tien kaj reen, mordetante la lipojn. Ŝi estis tiel
malgrasiĝinta, ke la princino eĉ ekkriis mirigite:
— Vera, kio okazis al vi? Ĉu vi ne estas malsana, mia
kara?
— Pli mallaŭte, onklino! — returnis tiu sin kun timo.
La pordisto serveme malfermis la pordon en sia ĉambreto.
Vera kapbatis je supra trabeto kaj senforte malleviĝis la tabureton apud la
kuireja nekolorigita tablo.
— Jen, onklino, la paketo...
La maljunulino per la tremantaj manoj prenis la paketon el
ŝiaj manoj.
— De kie ĝi estas? Kiu venigis?
— Viro... — movetis Vera per la lipoj, tute
blankiĝinta. — Matene. Li ne riskis veni al vi... Vi, verŝajne, konas lin...
Kaj Vera subite senpove ekploris.
Intertempe pri la reregistro eksciis la tuta konstruaĵego,
de la keloj ĝis subtegmentoj. Ĉie oni sekrete interflustris. Iu ellasis famon,
ke la prezidanto de l' komisiono estas vicprezidanto de OGPU. Ĉi tiu famo
panikigis la Mosĥozupron. Komenciĝis miskurado. La oficistoj trudis sin al
ĉiuj, ĉu ne estas iu konata al li, aŭ, almenaŭ, ĉu iu ne havas komunajn
konatulojn?
Renkonta famo refutis la supozon pri OGPU, sed kreno ne
estas pli dolĉa, ol rafano! Se fidi ĉi tiun duan famon, la prezidanto de l' komisiono
estas la gubernia prokuroro! Laŭ la tria famo la komisionon estris prezidanto
de la milita tribunalo. Esplori la aferon estis ege malfacile.
Dek minutojn antaŭ la kvara Semjonov staris apud la tablo
kaj per raŭka voĉo kriis:
— Kamaradoj, registru vin! La partianoj en la dekstra
kontrollisto, la senpartiaj en la maldekstra! Kamaradoj, kiu ankoraŭ ne
enregistris sin? La partianoj dekstre, la senpartiuloj — maldekstre!
Ĝuste je la kvara eniris Popov kaj Serebrovskij. Kun ili
estis tri nekonatuloj: fortika maljunulo-laboristo kun blanka hararo kaj
flaviĝintaj pro la tabako lipharoj, maldiketa virino ĉirkaŭ kvardekjara en ruĝa
tuko, kaj malsanecaspekta mezaĝa viro. Sur lia kaviĝinta vizaĝo brulis akraj
nigraj okuloj. Li estis nealta, malgrasa, pala, portis grizan kostumon kaj
konsumitajn ŝuojn. Ne ekzistas fumo sen brulo: la prezidanto estis
juĝesploristo.
Altabliĝinte, li tintigis la sonorilon kaj, ne atendante
ĉeson de la bruo, komencis paroli. Pro moviĝo de la seĝoj kaj ne ĉesintaj
interparoloj li ne estis aŭdata. Oni kriis al li: «Pli laŭte». Li ankoraŭ foje
tintigis la sonorileton kaj altigis la voĉon:
— Estas necese, ke vi tenu vin pli trankvile, tiam vi
ĉion aŭdos!
Atendinte unu minuton, li kutimvoĉe deklaris la tagordon kaj
avertis, ke la sukceso dependos de la reciproka konfido. En streĉatenta silento
li klarigis signifon de la aranĝata reregistro.
— La partiaj reregistroj okazis ne unufoje, sed nun la
reregistro havas speciale gravan rolon. Ni devas esti nun postulemaj, kiel
neniam, precipe, al komunistoj, kiuj okupas respondecajn gvidpostenojn.
Ne allasinte la aŭskultantojn aplaŭdeksplodi, li havigis
parolon al Popov por raporto de la ĉelestraro. Popov elpaŝis, flateme ridetante
kun notlibreto en la manoj. La publiko renkontis lin per nedifinebla flustro,
trakurinta la vicojn. Sunradio falis trans lian ŝultron sur liajn harojn kaj se
li iomete dekliniĝis maldekstren, la suno deglitis en liajn okulojn. Li demovis
sin dekstren, alternante apogpiedon.
— Vi, kamaradoj, konas la cirkonstancojn, inter kiuj ni
devis labori kaj tiel plu! Etburĝa ĉirkaŭigo, manko de laborista kerno,
malnovaj specialistoj kaj tiel plu! Certe, la aparato estis infektita de l'
burokratismo, kontraŭ kiu ni tamen batalis.
Popov nomis kvanton da kunsidoj kaj liston de la pridiskutitaj
demandoj. Poste li nomigis membrojn de buro kaj kalkulis iliajn «ŝarĝojn». Tuj
post tio li citis la atingojn: eksigo de Ĉernjaev, suspektita pri la
perfortatenco, iniciatita, sed bedaŭrinde ne finita ĝis nun, esploro de la
avancdonado, de distribuo de tramaj kaj aŭtobusaj biletoj, renovigo de l'
aparato (interalie anigo de la laborista avancigito Semjonov), k.t.p. Kontraŭ
la kutimo, Popov estis mallonge parolinta kaj per tio finis.
La prezidanto demandrigardis la aŭskultantaron.
La ĉambrego respondis per detenata susurado. Membroj de l'
komisiono eltiris antaŭen la kapojn, penante ekvidi la leviĝantajn manojn. Sed
tiaj mankis.
— Strange! — diris la prezidanto, — ĉu ĉio tiel
bonstatas ĉe vi?
La nova ondo de l' flustroj trarulis la seĝojn.
— Permesu al la tagordo! — leviĝis Semjonov. — Mi
opinias, estos pli bone, se ni komencos rekte de la purigo. Tiam interalie ĉio
klariĝos.
La prezidanto levis la ŝultrojn.
— Certe, se neniu estas parolonta. Tiuokaze, kamarado
Serebrovskij.
Dum Serebrovskij, ĝibumante, en peza irmaniero estis
trapaŝanta al la tablo, la prezidanto, ne rigardante lin, rapide tralegis lian
personan karton.
— Serebrovskij Mikaelo Sergeeviĉ, oficisto, partiano de
post la 1917. Partiajn punojn ne havas.
Altabliĝinte, Serebrovskij malbutonumis la supran butonon de
la kolumo kaj nerveme oscedis. Sidintoj en la unuaj vicoj povis rimarki, kiel
pintoj de liaj mortpalaj fingroj, kovritaj de nigraj haroj, iom tremis.
— Mi, kamaradoj, tion, naskiĝis en la oficista familio.
Mi finis la Peterburgan Reallernejon. Dank' al personaj interrilatoj de la
patro, mi estis akceptita en la ŝtatan oficon. En la 1917 jaro la oficistaro
strikis. Grupo de l' oficistoj en nia ministerio deklaris sian solidarecon kun
la sovetregistaro. Ni ne ĉesigis la laboron. Mi aniĝis al la partio. De post
tia tempo mi estis okupanta diversajn administrajn kaj mastrumajn postenojn.
— Kio instigis vin aniĝi la partion? — demandis la
laboristino.
— Kiel, kio? — levis la ŝultrojn Serebrovskij. — Mi
estis solidara.
— Diru, kamarado, ĉu vi ne rememorigos al ni la teorian
parton de la malnova programo de RSDRP?
— Ne, kamaradoj, tiel mi ne povas!.. Sen la preparo.
— Sed ĉu vi antaŭe ĝin legis? Nu, ekzemple, en la 1917
jaro?
— Tiam mi legis, sed nun... Ne, mi ne memoras
El la salono ekŝutiĝis skribaĵetoj. La maljunulo kolektis
ilin arete.
— Kamarado Serebrovskij, kiel vi klarigas artikoleton
de Ivagin, ke vi disponigis terareon por domkonstruo al iu privatulo?
— Kion vi opinias pri oficado en nia trusto de la
eksprincino kaj ceteraj ekselementoj?
— En kio evidentiĝas batalo kontraŭ la burokratismo?
— Kial vi allasas en la ĝenerala kancelario la
familiecon?
— Kial ĝis nun la metropoliteno ne estas konstruata?
— Kial la tramo ne estas riparata?
Serebrovskij estis subrigardanta la komisionon kaj mordetis
la sensangajn bluajn lipojn.
— Jes, — diris li, — la demandoj estas multaj. Pri la
terareo: ĝi estas, laŭ mi, bagatelo. Kia terareo? Bagatelo!
— Ĉu vi ne konas persone tiun civitanon, al kiu vi
disponigis la areon?
— Ne, mi ne konas! Pri la princino: laŭ mi, ĉi tie
nenio krima estas, se oni ebligas al la plej sendanĝera maljunulino la
ekzistadon. Pri la familieco kaj burokratismo la demando postulas pli seriozan
argumentadon. Certe, ankaŭ ni ilin havas sed kie do ili mankas? Al Ĉernjaev,
ekzemple, ni mem la vojon el la trusto montris.
— Permesu parolon! — kriis Semjonov. — Ni lin plej
senindulge devas malkaŝi! Li tiel ne sukcesos nin refuti! Maljuna kreno!
Oficisto estis, la oficisto restis kun plej aĉaj ecoj de la cara oficisto! Por
kio li aniĝis la partion? Li diras, li estis solidara. Sed la partiprogramon li
ne legis! Jen, vidu! Kamaradoj, la komsomola «kavalerio» ĉion malkaŝis.
Serebrovskij subskribis malprofitajn kontraktojn kun privataj komercistoj.
Serebrovskij estis akceptanta koruptmonon!
— Malvere, — interrompis Serebrovskij.
— Vere! — ekkriis Semjonov. — En la komisiono troviĝas
dokumento.
La prezidanto levis la kapon kaj elprenis el la paperujo
notlibreton.
— La notlibreto de la persona sekretario de
Serebrovskij, Sipova!
— Jes! — kriis Semjonov. — Krimeon forvojaĝante, ŝi
ĉion estis en ĝojo perdinta. En la tablo ŝi lasis ĝin. Sed sur ŝia loko la
komsomola «kavalerio» sidis!
Li kaptis la notlibreton, turnis ĝin en la manoj kaj ĵetis
sur tablon.
— Poste, Serebrovskij estis loĝanta en propra domo de
sia bopatro kaj riparis ĝin je konto de la trusto. Kaj kial tiu ĉi domo ne
estis municipaligita?.. La «kavalerio» fosis la arkivojn. Centmiloj da rubloj
restis kiel senesperaj ŝuldoj en poŝoj de privatuloj, kvazaŭ nericeveblaj! Kio
rilatas la princinon, do ĉi tiu maljuna diablino nur tial ĉi tie oficas, ke ŝi
iam konkubis kun Serebrovskij!
— Kion? — purpuriĝis Serebrovskij. — Mi postulas la
klarigojn!
— Ha! — ekridis Semjonov. — Bagatelo! La komisiono
priparolu ĉi tion kun nia pordisto!
Semjonov, fininte, ĵetis sin sur la benkon. La salono
emociiĝis. En diversaj flankoj oni laŭte kaj ekscitite ekparolis. Kelkiuj
ankoraŭ postulis la pruvojn. Popov algluiĝis al la prezidanta mano kaj postulis
forigon de Semjonov el la kunveno. Vitalij leviĝis de la loko. Li estis pala
kaj kunpremis la dentojn, por ne malkaŝi sian emocion. Kaj la paroladon li
komencis timeme, kvazaŭ ne estante certa, ke li devas paroli.
— Jen kio, kamaradoj! Vi pardonu, mi estas senpartiulo,
sed al mi ŝajnas, ke mi devas eldiri mian opinion. Serebrovskij estis kamarado
de mia patro. Li ne estas oficisto. Li estas granda oficisto, altranga! Sed
ŝajne, ne tio estas grava, kiu li estis antaŭe. Semjonov ĝuste diras, ke li
altranga cara oficisto ankaŭ restas ĝis nun! Ĉio dirita pri li estas vere, sed
ekzistas aĵoj, milfoje pli malbonaj! — Vitalij rapide elpoŝigis la horloĝon
kaj, kvazaŭ estante prizorgita, ĉu ne tro multe da tempo li perdis, li
ekrapidis kaj, rapidante, kaj malkaŝante sian emocion, li subite ekflamis.
— Ja ĝi estas efektiva abomenaĵo en nia trammastrumo!
Kaj per nenio oni povas pravigi formalisman traktadon de l' metropoliteno!
Serebrovskij eĉ ne havas la opinion pri tiu ĉi problemo. Li timas ĝin havi.
Post li iu kaŝas sin, kamaradoj. Kiu, mi ne riskas supozi. Sed ilia opinio
estas lia opinio. Ĝi estas danĝere, kamaradoj. Li, ekzemple, antaŭe insistis
plibonigon de la trammastrumo, tamen nun li tute ĉesis paroli pri tio. Li estas
nun por la metropoliteno. Sed, certe, ni povas ĝin kompreni! Ĝi estas farata
nur por tio, ke oni trovu pluran objekton por la fremda koncesio. Kiel ĝi estas
nomenda, ni tion difinu kolektive! Mi opinias, ekzistas nomo por tio ĉi!
Vitalij subite reekrigardis la horloĝon en iu stranga
maltrankvilo kaj, embarase, ne fininte la parolon, sidiĝis.
Pli, ol unu horon bruis la kunveno, forŝirante de
Serebrovskij la partian ŝelon. Fine la prezidanto proponis transiri al Popov.
Jam antaŭ tio ĉi Popov malsereniĝis kaj de li forflugis la flatema rideto. Dum
disvolvo de l' diskutado, li malsereniĝis ĉiam pli, mordis la ungojn kaj
altabliĝis kun impertinenta mieno.
— Kamparano! — respondis li kontraŭ demando de l'
prezidanto, — El vilaĝo Nikolskoje, apud Tula. En la partio de post la 1920
jaro. La civitan militon partoprenis. Laboris en ter-komisarioj k.t.p. La
ĉelsekretario.
— He, kamarado Popov! — mokeme elkriis la teknikisto
Lipkin, antaŭnelonge veninta Mosĥozupron. — Sekve, vi estas mia samvilaĝano? El
Nikolskoje?
Popov iom ektremetis kaj strabis lin.
— Sekve, samvilaĝano! Ĉu vi estas filo de Nikolao
Teodoroviĉ?
— Nu, certe! Kaj vi, kamarado Popov, sekve, estas filo
de nia diakono? Sekve, vi mensogas pri la kamparandeveno?..
La aŭskultantaro momente streĉis sin. Popov mallevis la
okulojn. En la estiĝinta silento, la teknikisto mallonge diris:
— Lia patro, kamaradoj, estas diakono. Lin la tuta
regiono konas. Li drinkas multe kaj ofte diboĉas!
La prezidanto kun seka krako transturnis paĝon de la papero.
— Por kio do vi, kamarado Popov, la malveron diris? De
la partio nenio estas kaŝebla. Kaj por kio kaŝi? Filo de diakono ne estas tiel
malbone. Nobeloj iufoje estas bonaj partianoj. Nu, dume ni lasu tion! —
ekspiris li. — Kion vi estas ankoraŭ dironta? Kial vi ne malhelpis, vidante en
la trusto tiajn abomenaĵojn?
— Mi ne estis rimarkanta ilin.
— Ĉu vere, kamarado Popov? — kriis de la loko Ivagin. —
Ĉi ne vi ĉasis min en la partikunveno, kiam mi malkaŝis tiuj abomenaĵojn? Kiu
nomis min fuŝagitanto? Ha?
— Ĝi estas insido, — laŭte diris Popov, levante la
kapon kaj instinkte pugnigante la manojn. — Ĝi estas subfoso! Ĝi estas speciale
aranĝita kaj tiel plu! Ivagin ja ne plu laboras en nia trusto!
— Kio estas aranĝita? — miris la prezidanto.
— Li diru, kial li defendis tiun ĉi Ĉernjaev? — aŭdiĝis
ies voĉo.
— Kaj li klarigu, kial li alprenis koruptaĵojn?
— Kaj por kio li malsobraĉis kune kun nepuloj?
— Ĉu mi malsobraĉis? — indigninte ekkriis Popov. Ivagin
altabliĝis, kaj surmetinte la okulvitrojn, atenteme rigardis Popov'on.
— En la domo, konstruita per la trusta mono, sub formo
de l' kooperativa. Kune kun senpartiaj inĝenieroj, nepuloj kaj publikulinoj.
Ha?
— Vi, fripono, mensongas!
— Kaj se mi havas la atestantojn?
— Ne havas vi la atestantojn!
Ivagin mallevis la manon en la poŝon kaj eltiris de tie
akurate kunmetitan paperfolion.
— Jen estas la letereto!.. de Olga Alekseevna Zorina.
Ni estas bonaj amikoj!
Ivagin returnis sin al la kunveno:
— Bagatelo ĝi estas, kamarado! Jen li klarigu al ni pri
la tramo. Ha? Kial centfoje dum la sama jaro la marŝrutoj estas ŝanĝataj? Ĉu por oportuno de l'
publiko? Kaj kial la laboristoj ĉiufoje protestas? Kia ĝi estas oportuno, se la
grandegaj uzinoj aŭ tute sen tramo restas, aŭ ties laboristoj atendas
tramvagonon dumhore? Kia ĝi estas oportuno, se la novaj marŝrutoj estas nepre
nuligataj post unu monato kaj refunkcias la malnovaj?
Kaj por kio haltejoj estas konstante ŝanĝataj? Por ke la
laboristoj kuradu post la forirantaj vagonoj? Kaj por kio sur placo Lubjanka la
relrondon oni aranĝis? Ĉu oni povas kredi al asertaĉoj, de l' instruitaj
malsaĝuloj, ke la vagonoj laŭronde pli rapide veturas? Ĉiu idioto komprenas, ke
ĝi kreas ŝtopojn de l' trafiko! Ha? Bobrov en la pasinta jaro la lekcion estis
leganta. Eksterlande, li diras, preskaŭ neniam la avarioj okazas. Sed ĉe ni, kamarado Bobrov, kial
ĉiutage okazas la avarioj. Eĉ ne ĉiutage, sed kelkfoje dum la tago! Mi eĉ timas
nun la tramon uzi. Ĉiam oni povas atendi, ke sur iu placo via tramo frakasiĝos
subite je pecetoj! Jen klarigu al mi tion, kamarado Popov! Ĉu devas la
ĉelsekretario al tio ĉi intereson havi, aŭ ne? Ha?
— Kiamaniere vi ne rimarkis ĉi tion, — sin turnis la
prezidanto al la publiko.
El la ĉambro aŭdiĝis konfuzitaj voĉoj.
— Ĉu la muro estas per la frunto trabatebla?
— Senpartiuloj pli facile povus rimarki! Oni ne multe
postulus de li. En la ekstrema okazo li estus eksigita el la servo. Sed la
partianon oni forpelus el la partio!
— Mi estis unufoje protestanta. Popov fermigis al mi la
buŝon! — kriis teknikisto Sorokin.
— Mem kamarado Ivagin apenaŭ ne estis forpelita el la
partio!
— Kritiki oni devas singardeme!
— Unu ne batalas kontraŭ ĉiuj! De post pratempoj estas
konata.
— Bone! — decideme diris la prezidanto, — Mi vidas, vi
estas reelektontaj la ĉelestraron. Vi estas libera, kamarado Popov. Sidiĝu!
Popov ne movetiĝis.
— Sidiĝu! — ankoraŭfoje ripetis la prezidanto.
— Dankas! — kontraŭdiris tiu kolere. — Vi povus al mi
la rezulton komuniki!
— La rezulton poste.
— Ne poste, sed nun! Mi ne deziras atendi! Sekve, jen
kiel, kamaradoj, — returnis li sin al la salono. — Naŭ jarojn mi estis membro
de l' partio, batalis en la frontoj, la vivon estis preta oferi kaj tiel plu,
sed nun, sekve, oni povas, kiel sentaŭgaĵon, for elĵeti?
— Ĉu vi kompatigi nin deziras? — faris replikon
Semjonov. — Ĉu vi ne vidas, ke vi aspektas kiel koko en barelo? Kiu, karulo,
vian heroecon fidos?
— Ni tion komprenas, eĉ tre bone komprenas! — ankoraŭ
gli koleriĝis Popov. — Sed la ĝuon vi pro tio ne ricevos! Ĉu mi tedis al la
partio kaj tiel plu? Povas okazi. Sed pli multe la partio tedis al mi! Jen
prenu vian partibileton! — Popov ŝovis la manon en la poŝon kaj ĵetis la
partibileton sur la tablon. — Ni estas kvitaj!
Krute, soldatmaniere returninte sin, Popov forlasis la
salonon. Post lia foriro ĉiuj eksentis freŝan spiron en la malfreŝiĝinta aero.
— Nu, jen, vi sen la sekretario restis! — ŝercis la
prezidanto.
— Troviĝos la sekretario, ne maltrankviliĝu la
komisiono! — trankvile kontraŭdiris Ivagin. — La uzino «Svet» prenas
protektadon al Mosĥozupr. Ducent personojn por la komenco ni en la brigadojn
avancigas. Ĝis la lasta ŝraŭbo la truston ni purigos, ĉiujn mankojn forigos,
ĉiujn ŝuldojn de la nepuloj prenos, la tutan forbalaaĵon el ĉi tie forpelos, la
tutan aparaton rekonstruos! Ha?
— La devizojn de Vladimir Iljiĉ, vi sekve, bone konas,
amikoj? — ridetis la prezidanto.
— Nu, certe! Se regi, do regi! Kursojn por la
avancigatoj ni aranĝas. Ne plu plendanta estos tiam Semjonov! Ha? Dekduon, aŭ
eĉ du dekduojn da junuloj ni direktos ĉi tien por la vespera laboro. La uzinon
ili ne forlasos, sed ankaŭ la ŝtatan aparaton ne forgesos. Estu trankvilaj, ĉio
estos en ordo! Tiam sendube, la nova sekretario aperos. Ha?
— Ĝi estas bone, se tiel! — ne silentiĝis la
prezidanto, — Sed jen du partianoj estas jam perditaj. Eble, ankoraŭ tiaj
okazoj estos. Sed ĉu vi trovos la novajn?
Tiam perdis la paciencon la aŭskultantoj.
— Li mokas nin! — oni kriis en la ĉambro. — Ĉu inter ni
ne estas taŭgaj homoj? Se nin oni bezonas, do ni kun ĝojo!..
— Bone, kun ĝojo! — grumblis la prezidanto, — sed ĝis
nun kie vi estis? Pri kio pensis? Kion faris? — kaj subite moliginte la tonon,
li demandis:
— Nu, senpartia intelektularo, ĉu troviĝas dezirantoj
partianiĝi?
Por unu minuto ekestis embarasa silento. Semjonov levis la manon.
— Nur unu tiaspeca skribpeto, kamarado prezidanto!
Hieraŭ estas transdonita.
— Nu, ankoraŭ vi havos! — subtenis la prezidanto. — Kie
unu, tie ankaŭ du! Tamen, pli bone kontrolu, kamaradoj! Kies estas la
skribpeto?
— De kamarado Zorin, kamarado prezidanto. De tiu sama,
kiu ĵus estis parolanta. Bona viro! Tute nia! Intelektulo, cetere, sed tute
proleta! Honesta! Laborema!
— Montru vin al ni, Vitalij Nikolaeviĉ, — kriis Ivagin,
perdante la paciencon. — Ĉu vi ne vidas, ke oni vin laŭdas?
La prezidanto tintigis la sonorilon. Neniu revokis. Semjonov
kaj Ivagin interrigardis.
— Kamarado Zorin, evidente, estas elirinta, — simple
diris la prezidanto. — Ni daŭrigu la laboron. Nun sekvas kamarado Vinokurov.

Wollt ihr mit uns etwas arbeiten?:
Ĉu vi deziras iom labori kun ni?

Natürlich! Wir alle sind Arbeiter der
Weltsowietunion!
:
Nature. Ni ĉiuj estas mondsovetiaj laboristoj!

RSDRP: Rusia Socialdemokrata Laborista Partio.

marŝrutoj: Itineroj (rim.
de la redaktinto)
.

avario: Paneo, averio, akcidento, katastrofo (rim.
de la redaktinto)
.

Comments