Van Mobilisatie naar Massa - Joseph Kay

Inleiding

Deze korte tekst werd geschreven door een bezetter op de derde dag (Zaterdag 13 Maart 2010) van een 8-daagse bezetting van het Kunst A2 gebouw van de Sussex Universiteit. De tekst ontsprong uit frustratie over de manier waarop een radicale daad - het massale negeren van de rechtbank (een strafbaar feit) door honderden studenten en medewerkers - zo snel terugkeerde naar het 'veilige' terrein van partijbonzen (en ten minste een lokale niet-geaffilieerde militant) die aandrongen om ons maar allemaal te verenigen tegen de BNP (British National Party - extreem-rechtse partij, red.) Deze tekst pleitte echter ook tegen het 'veilige' terrein van vele Anarchisten die gewend zijn in kleine groepjes te werken.

De tekst is een oproep om zowel het 'brede front' van linkse partijen als het kleinschalige activisme van veel anarchisten achter ons te laten om vervangen te worden door een proces van 'massificatie'. Uiteindelijk is deze tekst nooit gepubliceerd.

Na een discussie door een groep anarchistische/anarcho-syndicalistische studenten en medewerkers werd besloten dat de publicatie van de tekst de situatie op dat moment alleen maar zou polariseren en dus het proces van massificatie alleen maar in de weg zou staan. Dit deels omdat een groot deel van de activisten van linkse partijen geen die-hard partijleden waren (sommigen waren niet eens lid en anderen waren dat pas tijdens de bezetting geworden) maar relatief onafhankelijke mensen die bereid waren om strategische discussies aan te gaan.
In plaats daarvan werd besloten om de centrale punten van de tekst te bespreken in de massa bijeenkomst die avond.

Het argument keerde zich essentieel tegen het voorstel om iedere dag demonstraties te organiseren, zoals een persoon zei "Het maakt me niet uit hoe je het noemt, zo lang ik maar leuzen kan roepen!". In tegenstelling tot dit soort hol leuzengeroep werd voorgesteld om te focussen op de inhoud van onze activiteit en de ruimte die we bezet hielden, die gebruikt kon worden om studenten en medewerkers te betrekken die vervreemd waren door het activisme van de 'Stop the Cuts' campagne.

Dit argument was grotendeels succesvol. In plaats van ons te focussen op een eindeloze reeks manifestaties en demonstraties werd een reeks teach-ins (open bijeenkomsten van onbepaalde duur over een onderwerp aangaande de strijd, gehouden in de bezette ruimte,red.) georganiseerd. Hoewel bonzen van linkse partijen zoals Alex Callinicos, leider van de SWP (Britse tak van de ISO, zusterorganisatie van de IS, red.), spraken werd het programma gedomineerd door de medewerkers. Sommige teach-ins waren vrij academisch, maar de meest inspirerende voorzagen in een ruimte voor medewerkers om hun gevoelens over de bezuinigingen duidelijk te maken, iets wat ze tot dusver alleen privé hadden kunnen doen. Er bewoog iets, en dat was moeilijk om duidelijk te maken aan degenen die niet aanwezig waren, maar iets veranderde in het karakter van de beweging, eigenlijk stopte hier het activisme en ontstond er een beweging.

Parallel met de teach-ins werd besloten om een Algemene Noodvergadering van de Studentenbond te houden en een motie van wantrouwen jegens het universiteitsmanagement uit te spreken. De hoofdeis van de bezetting was het terug instellen van de 'Sussex Six', geschorst wegens een bezetting een week eerder waar het management een 'gijzelingssituatie' verzon om de ME en hondenteams in te kunnen schakelen. Verschillende studenten werden aangevallen en twee werden gearresteerd, terwijl zes bezetters geschorst werden. Het idee was dat de 'nette kanalen' van de Studentenbond, naast de directe actie van de bezetting, extra druk op het management zouden zetten. De vergadering had 600 studenten nodig om representatief te zijn. Voor een contextvergelijking, de vorige vergadering had met haar 400 studenten niet genoeg studenten om representatief te zijn. Binnen slechts 48 uur trok de vergadering 850 studenten met nog eens honderd extra die geweigerd moesten worden omdat ze niet meer in de hal pasten. De motie werd bijna unaniem aangenomen.

Dit leek de stelling van de tekst hierbeneden te bevestigen, dat de steun er was maar vervreemd was door het 'activisme' van de campagne. Samen met de bezetting, waar honderden aan deelnemen over een periode van 8 dagen, leek dit het begin te zijn van de 'massificatie' waar om geroepen werd. De dag na de vergadering, op de ochtend van de een-dags UCU staking (Donderdag 18 maart 2010), waren 'de zes' nog steeds niet terug ingesteld. Bezetters liepen massaal naar de stakingslijn, onzeker over de uitkomst.

Het nieuws kwam door, het management gaf zich gewonnen en stelde 'de zes' onconditioneel opnieuw in. Victorie! Maar ook het einde. De volgende dag was het einde van de lestermijn en de massificatie die begon op te komen werd scherp afgesneden en de pasgeboren beweging werd in slaap gesust. Nu lijkt de tijd dan ook rijp om deze tekst te publiceren, zodat we op Sussex and daarbuiten kritisch kunnen kijken naar wat er in deze 8 dagen gebeurd is, waar zoveel veranderd leek om vervolgens weer in te slapen.

Van mobilisatie naar massificatie

Als studenten, arbeiders - bezetters - is het deel uitmaken van het massale negeren van de rechtbank, de bezetting van Kunst A2, in verzet tegen zowel de universiteitsbazen als de Britse staat, een inspirerende ervaring. Maar er is een grote onuitgesproken zaak. Een grote meerderheid van de studenten en medewerkers lijkt de doelen van de 'Stop the Cuts' campagne te ondersteunen. Maar onze grootste demo aantallen liggen rond de 500 en medewerkers, vooral de lager betaalde ondersteunende medewerkers, zijn opvallend afwezig. Er zijn enkele stappen ondernomen om dit tegen te gaan, zo sprak een schoonmaker op de bezetting vrijdagochtend en zijn er teach-ins geregeld om meer studenten aan te trekken.

Er zijn duidelijke redenen dat medewerkers met ontslagen in het vooruitzicht een low-profile willen houden. Maar er zit waarheid in de beschuldiging van het management dat de bezetting de studenten 'claimt' te vertegenwoordigen.

Zolang de studenten slechts door een minderheid vertegenwoordigd worden en niet en masse voor zichzelf actief zijn is de campagne in haar slagkracht beperkt tot grotendeels symbolische actie en kan het management proberen het bloeden te stelpen. Dus hoe laten we deze campagne groeien? Er zijn twee antwoorden op deze vraag. Het makkelijke antwoord weten we allemaal, het andere moet collectief beantwoord worden door debat en kritische reflectie over onze successen en ons falen tot nu toe. Het eerste antwoord ziet het probleem als een mobilisatieprobleem. Studenten ondersteunen de campagne schijnbaar maar zijn niet actief. De taak is er dan een van langs de deur gaan en flyers verspreiden, om te demonstreren en leuzen te roepen, om de een na de andere demonstratie op te zetten en om passieve steun in actieve steun om te zetten.
Het probleem is dat we dit al langer proberen en we het limiet wel bereikt lijken te hebben. Mobilisatie heeft zeker haar plaats in de campagne maar de demonstraties hebben hun top al bereikt en de aantallen beginnen zelfs af te nemen. Het was de repressie vanuit het management met behulp van de politie en de willekeurige schorsingen die ons ons momentum terug gaf en ons in staat stelde om Kunst A2 te bezetten. Dus wat is het alternatief voor de 'mobilisatie'?

Ten eerste moeten we kijken naar de aannames van deze aanpak. In de kern neemt de mobilisatie aanpak aan dat wat we doen goed is en dat we gewoonweg meer mensen nodig hebben die dit doen. Het probleem wordt als een kwantitatief probleem gezien. Vaak is deze aanname correct en is mobilisatie succesvol. Als er zich bijvoorbeeld stakingslijnen vormen is het betrekken van zoveel mogelijk studenten en arbeiders essentieel.

Echter, mobilisatie kan een doel op zichzelf worden, wat leidt tot rituele activiteit: wat wij denken is dat het kwantitatieve probleem een reflectie is van een diepliggender kwalitatief probleem in onze activiteit.

Om dit te begrijpen moeten we naar twee vormen van eenheid kijken: politiek en praktisch. Beiden zijn aanwezig geweest in de bezetting maar beiden ontwikkelen zich in tegengestelde richtingen. Praktische eenheid is wat we lieten zien toen we met honderden naar het Bramber House renden, om vervolgens te overleggen en massaal Kunst A2 te bezetten.

Praktische eenheid is gebaseerd in gemeenschappelijke belangen, we erkennen allemaal dat de 'Sussex 6' onterecht geschorst zijn (ondanks het feit dat het wettelijk gezien 'correct' is) en we erkennen allemaal dat de bezuinigingen een aanval op ons allen zijn. Deze standpunten worden gedeeld onder heel veel studenten, ook onder degenen die vandaag niet aanwezig zijn.

Deze praktische eenheid staat tegenover politieke eenheid. Politieke eenheid is gebaseerd op de vermeende laagste gemene deler en de logica van 'coalitievorming', om onze politieke verschillen opzij te zetten of te negeren en een 'breed front' te Het probleem hier is tweezijdig, ten eerste kan de nadruk op eenheid werken als een blokkade op kritische discussie en zelf-reflectie over tactiek en strategie, ten tweede kan het ons in een comfort-zone van activistische leuzen brengen die we zien als breed gedragen maar die vooral populistisch zijn.

Bijvoorbeeld, drie sprekers op een rij richtten zich gisteren tegen de 'fascistische BNP'. Het is niet belangrijk om hier te bediscussiëren of de BNP nu wel of niet fascistisch is, wat belangrijk is is om in te zien dat ze de symbolische rol innemen van een kwaad waar we ons allemaal tegen kunnen verenigen. Het probleem met dit soort politieke eenheid is dat ze tegelijkertijd hol en leeg van iedere klasse-inhoud is, conservatieven en bankiers zullen vast ook wel tegen de BNP zijn.

Nadat de universiteitsmedewerkers hun baan op het spel hebben gezet om de bezetting te ondersteunen, sommigen overwogen zelfs om de nacht door te brengen, werden ze gisteren geconfronteerd met iets wat meer weg had van een politiek verkiezingscircus. Voor doorgewinterde activisten is dit dagelijkse kost. Voor velen buiten deze ghetto is het een erg vervreemdende ervaring. Mobilisatie is een eenrichtingsverkeer dat anderen bij ons wil trekken. Als studenten het niet met ons eens zijn zouden ze dat moeten zijn. Als ze dat zijn, zouden ze actief moeten zijn, met onze demonstraties mee moeten doen en leuzen roepen. Dit heeft zeker z'n plek in een campagne. Maar als mobilisatie gezien word als het antwoord an sich dan heeft het een 'breed front'/politieke eenheid nodig, wat kritische reflectie onderdrukt en op haar beurt leid tot rituele activiteiten ongeacht tactische of strategische meerwaarde. Het is makkelijk om kritiek en debat neer te zetten als onenigheid als de eenheid die we zoeken politieke eenheid is.

In plaats van de eenrichtingslogica van mobilisatie willen wij de tweerichtingslogica van massificatie voorstellen. De eenheid die wij zoeken is praktische eenheid, de politieke onenigheid moet erkend worden en bijdragen aan een cultuur van kritisch debat. Massificatie betekend niet simpelweg meer passieve ondersteuners mobiliseren maar ook reflecteren over wat het nu precies is in onze activiteit wat ons scheidt van onze passieve ondersteuners.

Het betekend niet alleen leuzen roepen, maar ook luisteren. Praten met medewerkers en studenten en deelnemen aan dialoog, eenheid zoeken op basis van gemeenschappelijke (klassen) belangen en niet per se gemeenschappelijke politiek. Er zijn pogingen hiertoe geweest en sommige studenten hebben gepraat met schoonmakers, portiers en een vertegenwoordiger van de schoonmakers sprak bij de bezetting gisterenochtend. Er zijn ook pogingen om kritiek te beantwoorden via Q&A. Velen van degenen die zich aangesproken kunnen voelen door de kritiek van mobilisationisme zijn ook degenen die deze activiteiten ondernamen. Dit is geen kritiek richting individuen of groepen maar kritiek op een strategie. Als we niet alleen de herinstelling van 'de zes' willen maar de bezuinigingen tegen willen houden hebben we massa-activiteit nodig.

Maar in plaats van dit te zien als een simpel mobilisatieprobleem, om meer mensen met ons mee te laten doen, moeten we dit zien als een massificatie probleem, meer mensen betrekken en tegelijkertijd onze rol als 'activistische minderheid' verwerpen en onze afscheiding van andere studenten en medewerkers bevechten.

"Waarom gedragen we ons als activisten? Simpelweg omdat het de makkelijke optie voor lafaards is? Het is makkelijk om in de activistenrol te vervallen omdat ze perfect in deze samenleving past en haar niet in twijfel trekt - activisme is een geaccepteerde vorm van dissidentie. Zelfs als we als activisten dingen doen die niet geaccepteerd worden of illegaal zijn, dan nog past de vorm van het activisme zelf, de manier waarop het een baan is, in onze psychologie en onze opvoeding.
Het heeft een zekere aantrekkingskracht juist omdat het niet revolutionair is."

– Give Up Activism