چگونه کتابی که در یک دوره یِ تاریخی مشخص نوشته شده، میتواند برای دوره ای دیگر معنادار باشد؟ اگر تلاش نویسنده پاسخ دادن به سؤالات طرح شده در خصوصِ شرایط زندگی محیطش بوده، این جوابها برای کسانی که در شرایط متفات زندگی و با سؤالات کاملاً متفاوتی روبرو هستند، چه معنایی میتواند داشته باشد؟ در مورد کارل مارکس، مانع دیگری برای درک موضوع داریم. زمانی که متنی مانند مانیفست را در پایان قرن بیستم به دست میگیریم، در ذهن خود آنچه را که «همه میدانند» داریم. حتّی قبل از اینکه نگاهی به صفحات آن بیندازیم، عینکِ تحریف کننده یِ سنّتی موسوم به «مارکسیسم» را بر چشم داریم. حتّی امروز هم کاربرد نادرست استالینیسم از کلمه یِ «کمونیسم» بر همه چیزهایی که میخوانیم سایه افکنده است.
Comments